WIEŚ FRENAROS

Pomnik Fotisa Pittasa został odsłonięty 26 lutego 1961 r. staraniem Cypryjskiej Organizacji Nauczycieli Greckich (ΠΟΕΔ/ POED) i społeczności Frenaros. Pomnik znajduje się w centrum wsi, a małe muzeum, w którym eksponowane są rzeczy osobiste, takie jak ubrania, listy i instrumenty dydaktyczne, mieści się w domu rodzinnym bohatera. Pomnik poświęcony jest partyzantowi EOKA Fotisowi Pittasowi, który wraz z innymi Grekami cypryjskimi walczył o wyzwolenie Cypru z rąk kolonistów brytyjskich. Fotis Pittas urodził się 28 lutego 1935 r. we wsi Frenaros, w dystrykcie Famagusta. Był trzecim z sześciorga dzieci Stavrosa i Marii Pittasów. Mimo że jego marzenie o studiach w Akademii Wojskowej Evelpidon nie spełniło się z powodu błędu w akcie urodzenia (co wówczas zdarzało się bardzo często), udało mu się ukończyć Kolegium Pedagogiczne Morphou (1953–1955), a następnie zostać nauczycielem szkoły podstawowej w wiosce Achna w dystrykcie Famagusta. Fotis przyłączył się do walki wyzwoleńczej Narodowej Organizacji Bojowników Cypryjskich (EOKA) jeszcze jako student kolegium Morphou. Wraz z rozpoczęciem wojny partyzanckiej, 1 kwietnia 1955 r., Fotis stanął na czele oddziałów w rejonie Achny, gdzie również nauczał. 18 października 1956 r. Fotis został zdradzony brytyjskim władzom wojskowym i jako uciekinier musiał zrezygnować z nauczania, kontynuując swoją bohaterską walkę. 10 stycznia 1957 r. został aresztowany we wsi Vatyli w dystrykcie Famagusta, a następnie przewieziony do więzień w Kokkinotrimithii i Pyli. Fotisowi oraz trzem innym więźniom: Andreasowi Karyosowi, Christakisowi Tryfonidesowi i Frixosowi Demetriadesowi udało się uciec. 17 lipca 1958 r. Fotis po raz ostatni odwiedził swoją rodzinę, a 30 sierpnia 1958 r. znalazł się w Liopetri, gdzie wraz z innymi bojownikami: Andreasem Karyosem, Christosem Samarą i Eliasem Papakyriakou stoczył jedną z największych bitew EOKA. Po trzech dniach nieudanych prób brytyjskim oddziałom udało się otoczyć stodołę, w której ukrywali się czterej bohaterowie. Brytyjczycy wielokrotnie ponawiali żądania kapitulacji. Gdy czterej bohaterowie odmówili poddania się, wojska brytyjskie próbowały podpalić stodołę, aby ich zmusić do wyjścia. Ostatecznie partyzanci opuścili swoją kryjówkę i zostali zabici. Pogrzeb Fotisa odbył się następnego dnia we Frenaros.

Jednonawowy kościół o sklepieniu kolebkowym znajduje się około pięciu kilometrów na południowy zachód od wsi Frenaros. Sklepienie opiera się na dwóch łukach, które spoczywają na stężeniach. Powierzchnia kryta kościoła ma wymiary 17,5 x 6,3 m, przy czym narożniki zbudowano z prostokątnych kamieni o łukowatym kształcie, a resztę murów wzniesiono z kamieni wybranych z okolicznych terenów. Sklepienie kolebkowe nad narteksem jest wyższe, co oznacza, że został on zbudowany później. W kościele zachowały się resztki malowideł ściennych. Na ścianie zachodniej znajduje się Ukrzyżowanie, podobne do tego z kościoła św. Andronikosa. Na ścianie południowej znajduje się obraz Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny, a na ścianie wschodniej narteksu – św. Paraskiewa. Na podstawie elementów morfologicznych i fresków kościół datuje się na koniec XV lub początek XVI wieku.

Miejscowość Frenaros, że względu na żyzne gleby, słynie przede wszystkim z uprawy arbuzów. Wieś Frenaros jest jednym z najważniejszych producentów doskonałych arbuzów na Cyprze. Dlatego jeśli kiedykolwiek odwiedzisz tę miejscowość w miesiącach letnich, nie zapomnij spróbować miejscowych orzeźwiających arbuzów i oczywiście znanych arbuzowych słodyczy i lodów z lokalnego sklepu. Oczywiście wioskę najlepiej odwiedzać w lipcu, kiedy odbywa się ogólnokrajowy Festiwal Arbuzów. Odwiedzający mają okazję spróbować świeżych arbuzów, arbuzowych lodów i koktajli, lokalnych potraw i oczywiście nawiązać kontakt z mieszkańcami. Tego wydarzenia nie można przegapić.

Frenaros od dawna słynie z produkcji wysokiej jakości ziemniaków. Żyzne, czerwone gleby szczególnie sprzyjają uprawie. Ziemniaki uprawia się w dwóch porach roku. Główne, wiosenne zbiory trwają od kwietnia do początku czerwca; bulwy sadzi się od grudnia do lutego.